2 Mart 2021
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda (“TTK”) önemli değişiklikler öngören 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun (“7262 sayılı Kanun”) 31 Aralık 2020 tarih ve 31351 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
I. GİRİŞ
TTK’da yapılan değişiklikler ile halka açık olmayan anonim şirketler için hamiline yazılı pay senetleri bakımından Merkezi Kayıt Kuruluşu’na (“MKK”) bildirim öngörülmekte ve hamiline yazılı pay senetlerinin devri bakımından yeni kurallar getirilmektedir.
Ayrıca, Ticaret Bakanlığına, pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defterinin elektronik ortamda tutulmasını zorunlu tutma yetkisi tanınmıştır. Değişikliğe ilişkin öne çıkan konuları özetle aşağıda bulabilirsiniz.
II. DEĞİŞİKLİKLER
1. Ticaret Bakanlığına defterlerin elektronik ortamda tutulmasını zorunlu tutma yetkisi verilmiştir.
Bugüne değin, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı’nın ortak çıkaracakları tebliğlerle fiziki ortamda veya elektronik ortamda tutulan ticari defterlere ilişkin usul ve esasları düzenleme yetkisi bulunmaktaydı. Bu kapsamda, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun Mükerrer 257. maddede tanımlanan yetkisine dayanarak 421 ve 454 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ve 1 Sıra No.lu Elektronik Defter Genel Tebliği’nde belirlenen mükellefler (ör. bağımsız denetime tabi şirketler, e-fatura uygulamasına geçiş zorunluluğuna tabi şirketler) bakımından elektronik defter uygulamasına geçiş zorunluluğu getirilmişti.
Mevcut durumda sadece e-defter uygulaması kapsamında formatı sunulan yevmiye defteri ile defter-i kebirin elektronik ortamda tutulma zorunluluğu bulunmaktadır. Değişiklik ile Ticaret Bakanlığı’na tanınan açık yetkiyle beraber pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defterlerinin de elektronik ortamda tutulması ikincil düzenlemelerle zorunlu hale getirilebilecektir.
2. Halka açık olmayan anonim şirketlerde hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin senedin zilyedi olduklarını ispatlayarak genel kurul toplantılarına katılma imkanları kaldırılmıştır.
1 Nisan 2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, yeni düzenlemeye göre yönetim kurulu, genel kurul toplantısına katılabilecek hamiline yazılı pay senedi sahiplerine ilişkin listeyi, MKK’dan sağlayacağı pay sahipleri çizelgesine göre düzenleyecektir.
3. Hamiline yazılı pay senedi zilyetlerinin, pay sahipliğinden doğan hakları kullanabilmeleri için zilyetliklerini ispat etmelerinin yanında MKK’ya bildirilmiş olmaları zorunluluğu getirilmiştir.
1 Nisan 2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, halka kapalı anonim şirketlerin hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin, pay sahipliğinden doğan haklarını kullanabilmeleri için zilyetliklerini ispat etmelerinin yanında MKK’ya bildirilmiş olmaları da gerekecektir.
4. Hamiline yazılı pay sahiplerine pay senetleri dağıtılmadan önce, pay sahipleri ve sahip oldukları paya ilişkin bilgilerin Yönetim Kurulu tarafından MKK’ya bildirilmesi zorunluluğu getirilmiştir.
1 Nisan 2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, halka kapalı anonim şirketlerin yönetim kurulları, hamiline yazılı pay senetlerinin bastırılması ve dağıtılmasından önce bu payların sahipleri ve sahip oldukları paya ilişkin bilgileri MKK’ya bildirmek zorunda olacaktır.
5. Hamiline yazılı pay senetlerinin devrinin hüküm ifade edebilmesi için, zilyetliğin geçirilmesi yoluyla payı devralan kişinin MKK’ya bildirimde bulunması gerekecektir.
1 Nisan 2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere hamiline yazılı pay senetlerinin zilyetliğin geçirilmesiyle devrin şirket ve üçüncü kişiler hakkında hüküm ifade etmesi artık söz konusu olmayacak, bunun yanında payı devralan kişinin MKK’ya bildirimde bulunması da gerekecektir. Bu bildirim yapılmadıkça paya bağlı haklar kullanılamayacak ve paya bağlı hakların şirkete ve üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesinde MKK’ya yapılan bildirim tarihi esas alınacaktır.
6. Anonim şirket genel kurullarında düzenlenecek hazır bulunanlar listesinde hamiline yazılı paylar bakımından MKK’dan sağlanacak pay sahipleri çizelgesi esas alınacaktır. Hamiline yazılı payların devri, genel kurul toplantılarının yapılacağı gün ile sınırlı olmak üzere yasaklanabilecektir.
1 Nisan 2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere getirilen düzenlemeyle, gerektiğinde genel kurul toplantısının yapılacağı gün ile sınırlı olmak üzere hamiline yazılı payların devrinin; kayden izlenen paylara ilişkin olarak Sermaye Piyasası Kurulu, hamiline yazılı paylar bakımından ise Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılacak tebliğde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yasaklanabilmesi imkanı getirilmiştir.
7. MKK’ya bildirilmesi gereken hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin, 31.12.2021 tarihine kadar sahip oldukları pay senetleriyle birlikte anonim şirkete başvurması gerekmektedir.
1 Nisan 2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, hamiline yazılı pay senedi sahipleri, 31 Aralık 2021 tarihine kadar MKK’ya bildirilmek üzere sahip oldukları pay senetleriyle birlikte anonim şirkete başvurmak zorundadırlar. Anonim şirket yönetim kurulları ise beş iş günü içinde hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgileri MKK’ya bildirecektir. Hamiline yazılı pay sahiplerinin, bu çerçevede anonim şirkete başvurmaksızın paya bağlı haklarını kullanmaları mümkün olmayacaktır. Ek olarak konusuna göre aşağıda belirtilen yaptırımların uygulanması söz konusu olabilecektir.
III. ÖNGÖRÜLEN YAPTIRIMLAR
Hamiline yazılı pay senedi bastırılması ve hamiline yazılı pay senetlerinin devrinde MKK’ya bildirimde bulunulmaması halinde idari para cezası öngörülmüştür.
1 Nisan 2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere,
• Yönetim Kurulu tarafından hamiline yazılı pay senetlerinin pay sahiplerine dağıtılmadan önce MKK’ya bildirimde bulunulmaması halinde, yönetim kurulu üyeleri hakkında yirmi bin Türk lirası,
• Hamiline yazılı pay senetlerinin devrinde, payı zilyetliğin geçirilmesi suretiyle devralan kişinin, MKK’ya bildirimde bulunmaması halinde ilgili kişi hakkında beş bin Türk lirası, ve
• 31 Aralık 2021 tarihine kadar MKK’ya bildirilmek üzere pay senetleriyle birlikte anonim şirkete başvurmayanlar hakkında beş bin Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır.