5 Aralık 2022
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK”) Banka Kartları ve Kredi Kartları Hakkında Yönetmelik’te (“Yönetmelik”) Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağı (“Taslak Yönetmelik”) 28 Ekim 2022’de sektör görüşüne açılmak üzere internet sitesinde yayınlamıştır. Taslak Yönetmelik’te kart şeması kavramı tanımlanarak yabancı kart şeması kuruluşlar için çeşitli yükümlülükler öngörülmüştür.
Söz konusu Taslak Yönetmelik hakkındaki görüşler duzenleme@bddk.org.tradresine e-posta ile iletilebilecektir. Taslak Yönetmelik, Resmî Gazete’de yayınlanmasının ardından üç ay sonra yürürlüğe girecektir.
Taslak Yönetmelik ile getirilmesi öngörülen yenilik ve değişikliklerin temeli “kart şeması” kavramının tanıtılması ile atılmıştır. Kartlı ödeme işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlayan her türlü uygulama ve düzenlemeler ile kartlı sistem kuruluşlarının yapısı bir bütün olarak kart şeması kavramı altında ele alınmıştır. Bu doğrultuda Taslak Yönetmelik’te, “Bir kartlı sistem kuruluşunun işleyişini destekleyen altyapı ve ödeme sisteminden bağımsız olarak, bu işleyişin yürütülmesinden sorumlu yönetim ve karar organları ile organizasyon yapısı da dâhil olmak üzere, kartlı ödeme işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlayan kurallar, uygulamalar, rehberler ve standartlar” olarak tanımlanan bu kavramın, Türkiye’de kartlı ödeme işlemlerinin getirilecek düzenlemeler çerçevesinde denetlenmesi ile ticaret ve hizmet sektörünün işleyişini değiştirebilecek nitelikte olduğu söylenebilir.
Taslak Yönetmelik ile kart çıkarma ve buna ilişkin yükümlülükleri düzenleyen Yönetmelik’in 21. maddesine eklemeler yapılması öngörülmüştür. Eklenmesi planlanan 6. fıkraya göre kart çıkaran kuruluşlar, müşterilerine yurt içinde kullanılmak üzere çıkaracakları kartları Türkiye’de faaliyet izni almamış bir kuruluşun kart şemasına tanımlı olacak şekilde çıkartamayacaklardır.
Türkiye’de faaliyet izni almamış kartlı sistem kuruluşlarının kart şemalarının yurt içinde kullanılacak bir kartta tanımlı olması, ancak kartlarda Türkiye’de faaliyet izni almış bir kartlı sistem kuruluşunun kart şemasının da tanımlı olması halinde mümkün olacaktır.
Kart üzerinde kart şeması markasının logosuna yer verilecek ise, kartın tanımlı olduğu tüm kart şeması markalarının logolarına da yer verilmelidir.
Kart çıkaran kuruluşlar, kart başvurusu sırasında müşteriye kartın hangi kartlı sistem kuruluşunun kart şeması ile çıkarılacağına ilişkin tercih hakkı sunmakla ve bu tercih hakkına uymakla yükümlü olacaktır. Ayrıca müşteriyi, kartın yurt içi ve yurt dışı kullanım durumları da dâhil olmak üzere, tüm kart şeması seçeneklerinin işlevleri, maliyetleri, müşteri hakları ve güvenlik önlemleri hakkında açık ve objektif bir şekilde bilgilendirmekle yükümlü olacaktır.
Yine 6. madde saklı kalmak kaydıyla, müşteri birden fazla kart şeması markasını aynı anda tercih etmeye zorlanamayacaktır. Kart tahsisinden önce müşterinin birden fazla kart şemasını aynı anda kullanmayı tercih etmesi halinde kartına öncelikli olarak hangi şemanın uygulanacağını belirleyebilmesi de sağlanacaktır. Müşterinin öncelikli kart şemasının değiştirilmesini talep etmesi durumunda talebin en geç on beş gün içerisinde kart çıkaran kuruluş tarafından yerine getirilmesi zorunlu hale getirilecektir.
Sektörü etkileyebilecek olan diğer bir değişiklik yurt dışında yerleşik işyerlerine tahsis edilmiş POS’lar üzerinden gelebilecek işlem onayı isteklerinin şarta bağlanabilmesidir. Buna göre, kart çıkaran kuruluşlar, yurt dışında yerleşik işyerlerinin Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunması halinde, söz konusu işlem onayı isteklerine, bu isteklerin yalnızca Türkiye’de üye işyeri anlaşması yapmaya yönelik faaliyet izni almış bir kuruluşun POS’u üzerinden gelmesi şartıyla onay verebilecektir. Bu durumda yabancı şirketlerin
Türkiye’de verdiği hizmet karşılığında alacağı ödemeleri yurt dışındaki POS cihazları üzerinden temin etmesi engellenebilecek; bu ödemelerin yalnızca Türkiye’de üye işyeri anlaşması yapan faaliyet izni almış bir kuruluş üzerinden gelmesi şartıyla alınabilmesi mümkün olabilecek.
Yurt dışında yerleşik işyerleri tarafından Türkiye’de işyeri açılması, Türkçe internet sitesi oluşturulması, sunulan mal ve hizmetlere ilişkin olarak doğrudan ve/veya Türkiye’de yerleşik kişi ya da kurumlar aracılığıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulması “Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyetler” olarak kabul edilecektir. Bu faaliyetlerin tespit ve denetimi ise Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurul’unun (“Kurul”) belirleyeceği usul ve esaslara göre yapılacak, Taslak Yönetmelik’te sayılan işlemler veya benzerlerinin faaliyet sayılıp sayılmayacağına Kurul karar verecektir. Böylece, Türkiye’de hizmet veren yabancı şirketlerin Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik Kurul tarafından kabul edilmiş faaliyetleri sürdürmesi halinde, hizmet karşılığındaki ödemeleri alabilmek için Türkiye’de üye işyeri anlaşması yapan faaliyet izni almış bir kuruluş ile çalışmaları gerekecektir.
Öte yandan, söz konusu Taslak Yönetmelik ile öngörülen değişikliklerle kart hamiline, yapacağı işlem özelinde kart şemasını değiştirebilme olanağı sunulacaktır. Üye işyeri anlaşması yapan kuruluşlar, POS’ları üzerinde tüm Türkiye’de faaliyet izni almış kartlı sistem kuruluşlarının kart şemalarını tanımlamakla yükümlü olacaktır. İlgili kuruluşlar, kabul edilmiş kart ve POS üzerinde birden fazla kartlı sistem kuruluşunun kart şemalarının hepsinin tanımlı olması halinde, kart hamilinin tercih ettiği öncelikli kart şemasını; kart hamilinin aksi yönde tercihte bulunması halinde ise kart hamilinin bu tercihine uygun olarak diğer kart şemalarını kullandırmakla yükümlü hale gelecektir. Bu durumda birçok kartlı sistem kuruluşlarının kart şemalarının oluşturulması ve kullanımı kart sahiplerinin tercihlerine göre şekillenecektir.
Son olarak Yönetmeliğe eklenmesi öngörülen geçici madde ile Taslak Yönetmelik’in yürürlüğe girmesi öncesinde mevcut bulunan kartların bu değişikliklerden etkilenmeden kullanımına devam edilecek; söz konusu değişiklikler yürürlük tarihinden sonra yenilenecek kartlar için geçerli olacaktır.
Taslak Yönetmelik’in mevcut haliyle yürürlüğe girmesi ile isteğe bağlı yayınlar başta olmak üzere yayın platformları, oyun satışları ve oyun platformları, e-ticaret siteleri ve/veya uygulamaları ve hizmete bağlı yazılım (SaaS) hizmetleri ile günümüzde internet ortamındaki hizmet sağlayıcılar, Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik hizmetleri karşılığında alacakları ödemeleri, Türkiye’de yerleşik banka veya ödeme hizmetleri sağlayıcıların sağladıkları POS’lar üzerinden almak zorunda olacaklardır. Bahsi geçen internet ortamındaki hizmet sağlayıcıların Türkiye’deki müşterilerinin kartlarından alacakları ödemeleri yurt dışındaki POS cihazları üzerinden temin etmesinin mümkün olmayabileceği ve bu ödemelerin reddedilebileceği, bu sebeple de söz konusu hizmet sağlayıcıların ödemeleri tahsil edebilmeleri için Türkiye’de üye işyeri anlaşması yapan kuruluş olarak faaliyet izni almış bir kuruluş ile çalışmaları gerekebileceği söylenebilir.
Yukarıdaki notumuza ilişkin herhangi bir sorunuz olması halinde bizlere her zaman ulaşabilirsiniz.
Burcak Kurt Biçer |
Uğurkan Şeber |
İrem Efe |
Defne Dündar |