MESAFELİ SÖZLEŞMELER YÖNETMELİĞİ’NDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER HAKKINDA BİLGİ NOTU

---

8 Eylül 2022

Bilindiği üzere, elektronik ticaretin düzenlenmesine ilişkin olarak yayımlanan 7416 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 7 Temmuz 2022 tarihli ve 31889 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştı1. Elektronik ticaret sektöründe yaşanan hızlı gelişmeler nedeniyle ve uygulamada karşılaşılan problemlerin çözümü için şimdi ise Ticaret Bakanlığı tarafından Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nde (“Yönetmelik”) birtakım değişiklikler yapılmış, bu değişiklikler 23.08.2022 tarihli ve 31932 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik Yönetmeliği”) ile düzenlenmiştir. Değişiklik Yönetmeliği’nin kredi kartıyla yapılan ödemelerde bedel iadesine ilişkin hükmü 01.01.2023, diğer tüm hükümleri ise 01.10.2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.

Değişiklik Yönetmeliği ile özetle, mesafeli sözleşmeler kapsamında “aracı hizmet sağlayıcı” ve “platform” kavramlarının tanımları yapılmış; aracı hizmet sağlayıcılar, tüketiciyi ön bilgilendirme, ön bilgilerin teyidi, eksik bilgilendirme, cayma hakkının kullanımı, tüketiciye yönelik bedel iadesi gibi yükümlülükler kapsamında satıcı ve sağlayıcılar ile birlikte müteselsilen sorumlu tutulmuş ve tüketicinin cayma hakkı konusunda yeni düzenlemeler getirilmiştir. Bu düzenlemelerin bir kısmı her ne kadar Elektronik Ticarette Hizmet Sağlayıcı ve Aracı Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik kapsamında da yer alsa da Değişiklik Yönetmeliği ile daha ayrıntılı ve kapsamlı hükümlere yer verilmiştir.

 

I. DEĞİŞİKLİK YÖNETMELİĞİ NELER GETİRİYOR?

Yönetmelik Kapsamı

Değişiklik Yönetmeliği ile, kısa mesaj aracılığıyla kurulan ve eş zamanlı olarak tamamen ifa edilen abonelik içermeyen katma değerli elektronik haberleşme hizmetleri ile 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu kapsamındaki bağışlar ve kamu kurumlarınca sunulan katma değerli elektronik haberleşme hizmetlerinin, Yönetmelik kapsamı dışında olduğu düzenlenmiştir.

Yeni Tanımlar

Değişiklik Yönetmeliği ile Yönetmelik’e aşağıda belirtildiği şekilde aracı hizmet sağlayıcı ve platform tanımları eklenmiştir:

• Aracı hizmet sağlayıcı: “Oluşturduğusistemileuzaktaniletişimaraçlarını kullanmak veya kullandırmak suretiyle satıcı veya sağlayıcı adına mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık eden gerçek veya tüzel kişi”, ve

• Platform: “Kamu hizmetlerinin tek noktadan sunulduğu ortak kamu elektronik platformu hariç olmak üzere, aracı hizmet sağlayıcının mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık etmek üzere oluşturduğu sistem”

Ön Bilgilendirme Yükümlülüğüne İlişkin Değişiklikler

• Ön bilgilendirmenin içeriği: Önceden satıcı ve sağlayıcılar bakımından uygulanan ön bilgilendirme yükümlülüğü  aracı  hizmet  sağlayıcıları  da  içerecek  şekilde  genişletilmiştir.  Buna  göre  ön  bilgilendirmede aşağıdaki bilgilere de yer verilmesi gerekecektir:

• Satıcı ve sağlayıcının yanında aracı hizmet sağlayıcının da adı veya unvanı ile MERSİS numarası veya vergi kimlik numarası ve açık adres, telefon numarası ve benzeri iletişim bilgileri ile tüketicinin şikayetlerini iletmesi için farklı iletişim bilgileri var ise bunlara ilişkin bilgiler,
  

• Ödeme, teslimat ve ifaya ilişkin bilgilere ek olarak ticari reklam ve tanıtımlarda taahhüt edilen süre ile uyumlu teslim veya ifa süresi ile satıcı veya sağlayıcının şikayetlere ilişkin çözüm yöntemlerinin yanında aracı hizmet sağlayıcının şikayetlere ilişkin çözüm yöntemleri, ve

• Cayma hakkının olduğu durumlarda, bu hakkın kullanılma şartları, süresi ve usulü, satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ilişkin bilgilerin yanında malın bu taşıyıcıyla iadesi halinde teslim masrafını geçmemek üzere iade masraf tutarına ve bu tutarın hangi tarafça karşılanacağına, öngörülen dışında bir taşıyıcıyla iadesi halinde ise iade masrafını tüketicinin karşılayacağına ilişkin bilgiler.

• Ön bilgilendirme yöntemi: Değişiklikten önce, mesafeli sözleşmenin sesli iletişim yoluyla veya siparişe ilişkin bilgilerin sınırlı alanda ya da zamanda sunulduğu bir ortam yoluyla kurulması halinde, satıcı veya sağlayıcı ön bilgilendirme kapsamındaki bilgilerin tamamını en geç mal teslimine veya hizmetin ifasına kadar yazılı olarak göndermek zorundaydı. Yapılan değişiklik ile bu bilgilerin yazılı gönderimin yanında kalıcı veri saklayıcısı ile de gönderilmesine imkân tanınmıştır.

• Aracı hizmet sağlayıcının ön bilgilendirme kapsamındaki ilave yükümlülükleri: Değişiklik Yönetmeliği ile, mesafeli sözleşmenin platform üzerinden kurulması halinde, aracı hizmet sağlayıcı, ön bilgilendirmenin yapılması, teyidi ve ispatından satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu tutulmuş; veri girişinin aracı hizmet sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlarda, ön bilgilendirme kapsamında Yönetmelik’te belirtilen zorunlu hususlardaki eksikliklerden ve verilerin doğruluğundan aracı hizmet sağlayıcının sorumlu olacağı düzenlenmiştir.

Satıcı veya sağlayıcının tüketicinin ön bilgileri edindiğini kullanılan iletişim aracına uygun olarak teyit etmesini sağlama yükümlülüğü ile tüketicinin siparişi onaylamadan hemen önce, verilen siparişin ödeme yükümlülüğü anlamına geldiği hususunda tüketiciyi açık ve anlaşılır bir şekilde bilgilendirme yükümlülüğü aracı hizmet sağlayıcıları  da  kapsayacak  şekilde  genişletilmiştir.  Aynı  şekilde,  cayma  hakkı  konusunda  tüketicinin bilgilendirildiğini ispat etme yükümlülüğü kapsamına, satıcı ve sağlayıcıların yanında aracı hizmet sağlayıcılar da eklenmiştir.

Ek olarak, satışa sunulan mal veya hizmete ilişkin platform üzerinden yapılan reklam ve tanıtımlarda taahhüt edilen bilgiler ile ön bilgilendirmede bulunması zorunlu hususların uyumlu olmasından ve ispatından aracı hizmet sağlayıcı sorumlu tutulmuştur.

Tüketicinin Cayma Hakkına İlişkin Değişiklikler

• Cayma hakkının kullanımı: Cayma hakkının kullanımı için tüketicinin satıcı veya sağlayıcıya yönelteceği bildirimin  kapsamına  aracı  hizmet  sağlayıcılar  da  eklenmiş,  böylelikle  tüketiciye  satıcı  veya  sağlayıcıya alternatif olarak aracı hizmet sağlayıcıya da cayma hakkını kullandığına ilişkin bildirimi gönderme imkânı getirilmiştir. Ayrıca tüketicilerin cayma hakkını kullandığı malı satıcı veya sağlayıcıya ya da yetkilendirilmiş kişiye göndermesi için asgari on gün olarak belirtilen süre on dört güne çıkartılmıştır.

• Satıcı veya sağlayıcının cayma hakkı kapsamındaki yükümlülükleri: Değişiklikten önce, satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin cayma hakkını kullandığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört günlük süre içinde varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlü tutulmaktaydı. Değişiklik ile; tüketicinin cayma hakkına ilişkin bildiriminin satıcıya ulaştığı tarih yerine, cayma hakkına konu malın, iade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcıya teslim edildiği tarih esas alınmakta ve on dört günlük iade yükümlülüğü süresi bu tarihten itibaren başlamaktadır. Tüketicinin malı iade için öngörülenin haricinde bir taşıyıcı ile iade etmesi durumunda ise, söz konusu yükümlülüğün malın satıcıya ulaştığı tarihten itibaren başlayacağı düzenlenmiştir. Ek olarak, platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde, satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin cayma hakkını kullandığına ilişkin kendisine ulaşan bildirimi aracı hizmet sağlayıcıya derhal ulaştırmakla yükümlü kılınmıştır.

Bir  diğer  değişiklik  ise,  iade  masraflarına  ilişkindir.  Değişiklikten  önce,  satıcı  veya  sağlayıcının  tüm  geri ödemeleri tüketicinin satın alırken kullandığı ödeme aracına uygun bir şekilde ve tüketiciye herhangi bir masraf veya yükümlülük getirmeden tek seferde yapmak zorunda olduğu düzenlenmekteydi. Değişiklik Yönetmeliği ile bu yükümlüğe bir istisna getirilmiş ve ön bilgilendirmede kararlaştırılması ve satıcının öngördüğü taşıyıcı ile iadesinde iade masraf tutarına yer verilmesi halinde, teslim masraflarını geçmemek üzere tüketicinin iade masrafını  karşılamakla  yükümlü  olacağı  düzenlenmiş;  tüketicinin  talep  etmesi  halinde  iade  masrafının kendisine iade edilecek mal veya hizmet bedeli ile teslimat masraflarından mahsup edilebileceği kurala bağlanmıştır. Öte yandan, satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ilişkin bilgi ile bu taşıyıcıyla malın iadesi halinde belirlenen iade masraf tutarına ve hangi tarafça karşılanacağına, öngörülenin dışında bir taşıyıcı ile malın  iadesi  halinde  iade  masrafını  tüketicinin  karşılayacağına  ilişkin  bilgilere  ön  bilgilendirmede  yer verilmemesi durumunda, söz konusu masraf satıcı veya sağlayıcı tarafından karşılanacaktır. Belirtmek gerekir ki, tüketiciye teslim edilen malın ayıplı olması durumunda, tüketici iadeye ilişkin masraflardan sorumlu tutulamaz.

Tutarın iadesi yükümlülüğü kapsamında ise, ödemenin kredi kartı ile yapılmış olması halinde, kart çıkaran kuruluşlar; aktarılan tutarı, kendilerine ulaşmasını takiben kart hamilinin kullanılabilir limitine tek seferde ilave etmekle yükümlü kılınmışlardır.

• Aracı hizmet sağlayıcının cayma hakkı kapsamındaki yükümlülükleri: Cayma hakkının kullanımı kapsamında, malın tesliminden önce tüketici tarafından cayma hakkının kullanılması durumunda, satıcı ile platform üzerinden kurulan ve bedelin tahsiline aracılık edilen mesafeli sözleşmelerde aracı hizmet sağlayıcının, cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlü  olacağı  düzenlenmiştir.  Benzer  şekilde,  hizmet  ifasına  ilişkin  sözleşmelerde  cayma  hakkının kullanılması durumunda da sağlayıcı ile platform üzerinden kurulan ve bedelin tahsiline aracılık edilen mesafeli sözleşmelerde aracı hizmet sağlayıcı, cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlü olacaktır.

Mal veya hizmetin tüketiciye teslim veya ifası sonrası bedelin satıcıya veya sağlayıcıya aktarıldığı durumlar hariç olmak üzere, platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi halinde, aracı hizmet sağlayıcıların da tüm geri ödemelerin tüketicinin satın alırken kullandığı ödeme aracına uygun bir şekilde tüketiciye herhangi bir masraf veya yükümlülük getirmeden tek seferde yapılması yükümlülüğünden satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu olacağı düzenlenmiştir.

Satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi halinde aracı hizmet sağlayıcı; (i) malın teslimi veya hizmetin ifasından önce tüketicinin cayma hakkını kullanması durumunda cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren, (ii) malın tesliminden sonra tüketicinin cayma hakkını kullanması durumunda, cayma bildiriminin kendisine ulaştığı tarih itibarıyla bedel satıcıya aktarılmamışsa cayma hakkına konu malın iade için öngörülen taşıyıcıya teslim edildiği tarihten veya iade için öngörülenin haricinde bir taşıyıcı ile iade edilmesi durumunda da satıcıya ulaştığı tarihten itibaren, ve (iii) tüketicinin Yönetmelik’te yer alan sözleşmeyi fesih hakkını kullanması durumunda fesih bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren, on dört gün içinde, tahsil ettiği mal veya hizmet bedeli ile teslimat masraflarının tüketiciye iadesinden, satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu tutulmuştur.

Yönetmelik kapsamında, iade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcının tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması durumunda, satıcının ilave hiçbir masraf talep etmeksizin iade edilmek istenen malın tüketiciden alınmasını sağlamakla yükümlü olduğu düzenlemesi halihazırda mevcuttu. Değişiklik Yönetmeliği ile, platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde, bu bilgilere ön bilgilendirmede yer verilmemesi ya da belirtilen taşıyıcının tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmamasının aracı hizmet sağlayıcıdan kaynaklanması halinde, söz konusu masraf ve yükümlülükler aracı hizmet sağlayıcı üzerine yüklenmiştir.

Son olarak, Değişiklik Yönetmeliği ile, aracı hizmet sağlayıcılar, tüketicinin cayma formunu doldurabilmesi veya cayma beyanını gönderebilmesi için platform üzerinde gerekli sistemi kurmak ve tüketicilerin iletmiş olduğu cayma beyanlarının kendisine ve satıcı veya sağlayıcıya ulaştığına ilişkin teyit bilgisini tüketiciye derhal iletmekle yükümlü tutulmuştur.

• Cayma hakkının yan sözleşmelere etkisi: Yönetmelik uyarınca, satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin cayma hakkını  kullandığını  yan  sözleşmenin  tarafı  olan  üçüncü  kişiye  derhal  bildirmekle  yükümlüdür. Değişiklik Yönetmeliği  ile  bu  yükümlülük  aracı  hizmet  sağlayıcıları  da  kapsayacak  şekilde  genişletilmiş  ve  platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde yan sözleşmeye aracılık edilmesi halinde bu bildirimin yapılmasından aracı hizmet sağlayıcının da sorumlu olacağı belirtilmiştir. Bu kapsamda Yönetmelik’te yer alan “yan sözleşme” tanımı da aracı hizmet sağlayıcıları kapsayacak şekilde genişletilmiştir.

II. SONUÇ

Yukarıda izah olunduğu üzere, Değişiklik Yönetmeliği, tüketicinin ve satıcı/sağlayıcı/aracı hizmet sağlayıcının hem aleyhlerine hem lehlerine olacak şekilde çok çeşitli değişiklikler içermektedir. Özellikle aracı hizmet sağlayıcı  şirketlerin,  Değişiklik  Yönetmeliği’nin  yürürlük  tarihini  de  göz  önüne  alarak,  burada  düzenlenen yükümlülüklerinin gereğini yerine getirmek üzere çalışmalarını başlatması faydalı olacaktır. Yine tüketicilerin de gerek yükümlülükler gerek lehe düzenlemeler konusunda bilinçlenmesi bakımından değişiklikleri dikkatlice incelemeleri tavsiye edilmektedir.

 

 

Yukarıdaki notumuza ilişkin herhangi bir sorunuz olması halinde bizlere her zaman ulaşabilirsiniz.

 

 İletişim

Ece Güner Yönetici Ortak eg@guner.av.tr

Uğurkan Şeber Avukat us@guner.av.tr

Doğaç Karakurt Avukat dk@guner.av.tr

Deniz Bade Akkoyun Stajyer Avukat dba@guner.av.tr