Giriş:

27 Aralık 2024 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan “Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar ile Hâkim Durumun Kötüye Kullanılması Halinde Verilecek İdari Para Cezalarına İlişkin Yönetmelik” (“Yönetmelik”) yürürlüğe girmiştir. Bu yeni düzenleme, 15 Şubat 2009 tarihli ve 27142 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan önceki yönetmeliğin yerine geçerek, rekabet ihlallerine uygulanacak idari para cezalarının belirlenmesinde önemli değişiklikler getirmiştir.

• Temel Ceza Oranının Belirlenmesi

Önceki yönetmelikte, temel ceza oranları “kartel” ve “diğer ihlaller” şeklinde sınıflandırılarak sabit oranlar üzerinden belirleniyordu. Yeni yönetmelikle birlikte, bu yaklaşım terk edilerek, ihlalin niteliği ve rekabet üzerindeki olumsuz etkisi dikkate alınarak her bir ihlal için ayrı ayrı temel ceza oranı belirlenmesi öngörülmüştür. Bu sayede, cezaların ihlalin ciddiyetine daha uygun şekilde tayin edilmesi amaçlanmaktadır.

• Ağırlaştırıcı ve Hafifletici Unsurlar

Yönetmelikte, cezaların belirlenmesinde dikkate alınacak ağırlaştırıcı ve hafifletici unsurlar yeniden düzenlenmiştir. Ağırlaştırıcı unsurlar arasında, ihlalin tekerrürü, soruşturma kararının tebliğinden sonra ihlale devam edilmesi, ihlalde belirleyici etkinin bulunması ve uzlaşma sürecindeki gizlilik yükümlülüğünün ihlali gibi faktörler yer almaktadır. Hafifletici unsurlar ise, yerinde incelemeye yardımcı olunması, ihlalde diğer teşebbüslerin zorlamasının bulunması, ihlale katılımın sınırlı olması ve ihlal konusu faaliyetlerin yıllık gayri safi gelirler içerisindeki payının düşük olması gibi durumları içermektedir.

• İhlal Süresine Bağlı Artırım

Yeni düzenlemeyle, ihlalin süresine bağlı olarak temel ceza oranında yapılacak artırımların zaman aralıkları kısaltılmıştır.

• Yöneticilere ve Çalışanlara Verilecek İdari Para Cezası

Yönetmelik, ihlalde belirleyici etkisi saptanan teşebbüs veya teşebbüs birliği yöneticileri ile çalışanlarına, teşebbüs veya teşebbüs birliğine verilen cezanın yüzde beşine kadar idari para cezası verilmesini öngörmektedir. Bu düzenleme, bireysel sorumluluğun altını çizerek, yöneticilerin ve çalışanların rekabet kurallarına uyum konusundaki hassasiyetini artırmayı amaçlamaktadır.

Sonuç

Yeni yönetmelik, rekabet ihlallerine uygulanacak idari para cezalarının belirlenmesinde daha esnek ve ihlalin özelliklerine duyarlı bir yaklaşım benimsemektedir. Bu sayede, rekabetin korunması ve ihlallerin caydırılması konusunda daha etkin bir mekanizma oluşturulması hedeflenmektedir.

---